Haberler

Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Türk Dünyası’nın ortak hafızasında müstesna bir yere sahip olan Cengiz Aytmatov’un vefatının 17. yıl dönümünde anlamlı bir panele ev sahipliği yaptı. 11 Haziran 2025 tarihinde Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Ankara Cengiz Aytmatov Enstitüsü ve TÜRKSOY iş birliğiyle KTMÜ Rektörlük Konferans Salonu’nda düzenlenen “Cengiz Aytmatov’da Kimlik, Bellek ve Ortak Kültür” başlıklı panel, Türk Dünyası’ndan gelen katılımcılar ve geniş bir davetli topluluğunun iştirakiyle gerçekleştirildi.

Katılımcılar arasında Türkiye Cumhuriyeti Bişkek Büyükelçisi Sayın Mekin Mustafa Kemal Ökem, KTMÜ Rektörü Prof. Dr. Alpaslan Ceylan, Rektör Vekili Prof. Dr. Almaz İbrayev, TBMM Milletvekili ve Ankara Cengiz Aytmatov Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. İlyas Topsakal, TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Cengiz Aytmatov’un oğlu Eldar Aytmatov’un yanı sıra çok sayıda akademisyen, idari personel ve kültür-sanat camiasının temsilcileri yer aldı. Panel öncesi, Cengiz Aytmatov’un yaşamını ve eserlerini yansıtan tabloların yer aldığı bir sergi açıldı. Sergi, katılımcılar tarafından büyük ilgi ve beğeniyle karşılandı.

Açılış konuşmasında TBMM Milletvekili ve Ankara Cengiz Aytmatov Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. İlyas Topsakal, etkinliğe ev sahipliği yapan Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’ne teşekkür ederek Rektör Prof. Dr. Alpaslan Ceylan’a ve üniversite camiasına şükranlarını sundu. Konuşmasında, Cengiz Aytmatov’un sadece Kırgız halkı için değil, tüm Türk Dünyası için ortak bir kültürel değer olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Topsakal, yazarın eserlerinin genç nesillere mutlaka kazandırılması gerektiğinin altını çizdi:

“Cengiz Aytmatov bizim için çok önemli bir değer. Eserlerinde yalnızca edebi zenginlik değil, aynı zamanda insanlık, ahlak ve kültür vardır. Bu değerlerin çocuklarımıza aktarılması için Aytmatov’un eserleri okullarda okutulmalı, genç kuşaklar bu mirasla büyümeli.”

KTMÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Almaz İbrayev de açılış konuşmasında Cengiz Aytmatov’un yalnızca Kırgızistan’ın değil, tüm Türk Dünyası’nın ve insanlığın ortak değeri olduğunu vurguladı:

“Cengiz Aytmatov, sadece Kırgızistan’ın değil, tüm dünyanın en tanınmış ve saygın yazarlarından biridir. O, bizim ortak gururumuzdur. Böylesine büyük bir yazar hakkında konuşmaya başlasak, söz asla tükenmez.”

Prof. Dr. İbrayev, panelde ele alınacak başlıkların Aytmatov’un büyük mirasına ışık tutacağına inandığını belirtti. Yazarın eserlerinde işlediği derin ve evrensel temalara dikkat çeken İbrayev, özellikle çevre sorunlarına verdiği önemin altını çizerek şöyle konuştu: “Cengiz Aytmatov’un gündeme taşıdığı meselelerin, önümüzdeki süreçte yeniden değerlendirilerek daha üst bir düzeye taşınacağına yürekten inanıyorum.” Konuşmasının sonunda, panele katkı sunan herkese teşekkür eden Prof. Dr. İbrayev, tebliğ sunacak konuşmacılara da başarılar diledi.

TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev ise konuşmasında Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nin yalnızca Kırgızistan’da değil, tüm Türk Dünyası’nda yükseköğretim alanında önde gelen kurumlar arasında yer aldığını vurguladı. Cengiz Aytmatov’un Manas Üniversitesi’ne gönülden bağlı olduğunu belirten Raev: “Bu üniversiteye gelmek ve öğrencilerle buluşmak, Aytmatov’a her zaman büyük mutluluk verirdi. Bu nedenle, bugün burada gerçekleştirilen buluşmanın çok derin bir anlam taşıdığını düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.

Açış konuşmalarının ardından “Cengiz Aytmatov’da Kimlik, Bellek ve Ortak Kültür” başlıklı panel, KTMÜ Rektörü Prof. Dr. Alpaslan Ceylan’ın başkanlığında gerçekleştirildi. Türk Dünyası’nın edebî mirasına ışık tutan panel, katılımcıların yoğun ilgisi ve dikkatle takip edilen sunumlarıyla anlam kazandı.

Panelin ilk konuşmacısı olan Prof. Dr. Layli Ükübayeva, “Bilinen ve Bilinmeyen Yönleriyle Aytmatov” başlıklı konuşmasında, büyük yazarın edebî mirasını çok yönlü ele aldı. Aytmatov’un yalnızca Kırgız edebiyatı için değil, tüm Türk Dünyası için evrensel değerler taşıyan bir yazar olduğunu vurgulayan Ükübayeva, eserlerinde insan, doğa ve zaman kavramlarını derinlikli biçimde işlediğine dikkat çekti. Ayrıca, Aytmatov’un Kırgız diline ve kültürel kimliğe verdiği önemi de özellikle vurguladı.

Panelde ikinci olarak söz alan Prof. Dr. Muhammet Hanifi Macit, “Bellek Yitiminde Batılı Aklın Yorumuna Karşı Olarak Cengiz Aytmatov’da Mankurtlaşma” başlıklı konuşmasında, yazarın evrensel çapta yankı uyandıran ‘mankurt’ metaforunu derinlemesine analiz etti. Prof. Dr. Macit, Aytmatov’un bu kavram üzerinden belleğin, kimliğin ve kültürel köklerin nasıl sistematik biçimde unutturulmaya çalışıldığını etkileyici bir biçimde ortaya koyduğunu ifade etti.

Panelin son konuşmacısı Yrd. Doç. Dr. Mirgül Tekeşova, “Cengiz Aytmatov ve Ortak Türk Edebiyatı” başlıklı konuşmasında, Aytmatov’un eserlerinin Türk Dünyası edebiyatındaki bütünleştirici rolünü ele aldı. Tekeşova, Aytmatov’un kaleme aldığı anlatıların sadece bireysel bir yazar portresi çizmekle kalmadığını, aynı zamanda ortak tarih, kültür ve değer dünyasını da yansıttığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı: “Aytmatov, Ortak Türk Edebiyatı’nın şekillenmesinde öncü bir şahsiyettir.”

Panel programı, katılımcılara teşekkür belgelerinin takdim edilmesi ve günün anısına çekilen toplu hatıra fotoğrafıyla sona erdi.